Báo Quốc Từ

Báo Quốc Từ là đền thờ những vị có công lớn đối với đất nước và dân tộc Việt Nam.

Ðức Phạm Hộ Pháp có cho xây dựng một ngôi Báo Quốc Từ nằm sừng sựng giữa đại lộ đi từ Tòa Thánh xuống Chợ Long Hoa, làm như một quảng trường lớn, xe cộ phải đi vòng chung quanh.

Báo Quốc Từ cất theo hình lục giác đều, hai mặt trước và sau có đắp đôi liễn nơi cổng chánh nói lên sự tôn kính đối với các bực anh hùng chí sĩ xả thân bảo vệ tổ quốc, xây dựng giang sơn. Ðôi liễn nầy do Ngài Hiến Pháp Hiệp Thiên Đài đặt ra:

Nghĩa là:

Trong Báo Quốc Từ, nơi bàn thờ chánh thì thờ Quốc Tổ Hùng Vương, các vị Cứu quốc công thần, chiến sĩ trận vong.

Bài vị thờ viết bằng Hán tự, chép ra như sau:

• Chữ lớn hàng giữa: HÙNG VƯƠNG QUÂN CHI THỈ.
• Hàng bên trái: CHIẾN SĨ TRẬN VONG.
• Hàng bên phải: CỨU QUỐC CÔNG THẦN.

Trong Báo Quốc Từ cũng thờ linh vị các vua nhà Nguyễn có tinh thần cách mạng chống Pháp đô hộ như: Hàm Nghi, Thành Thái, Duy Tân, và nhà cách mạng Cường Ðể.

Cho nên, trong buổi lễ Khánh Thánh Báo Quốc Từ ngày 16-8-Ất Mùi (dl 1-10-1955), Ðức Phạm Hộ Pháp có nói:

"Nơi Ðền thờ nầy, các Ngài đã thấy linh vị của mấy vị Cựu hoàng và Kỳ Ngoại Hầu Cường Ðể, xin các Ngài đừng tưởng lầm rằng: Ðạo Cao Ðài đã xu hướng theo thuyết bảo hoàng, mà kỳ thật các Ðấng ấy chỉ liệt vào hạng trung quân ái quốc của Việt Nam mà thôi, vì công nghiệp của họ là tranh đấu giải ách lệ thuộc cũng như các chiến sĩ cách mạng khác kia vậy.

Tưởng niệm tới lễ ấy nên Hội Thánh mới quyết định lập Báo Quốc Từ thờ trọn cả các vong linh của các anh hùng chiến sĩ, cứu quốc công thần cùng là trận vong chiến sĩ.

Hôm nay các anh linh chư vị anh hùng tiền bối và hậu bối đang ngự trị trong khối Quốc hồn của ta và đang vơ vẩn bên ta.

Giờ phút thiêng liêng nầy, Bần đạo xin các Ngài hiệp tâm làm một cùng Bần đạo thành một khối tưởng niệm duy nhứt đặng cầu xin các Ðấng ấy giúp cho nòi giống ta khỏi cơn ly loạn, cốt nhục tương tàn, đặng đem hạnh phúc hòa bình lại cho nước nhà và cho toàn thiên hạ."

Hoàng thân Tuy Lý Vương Tôn Ưng An Thúc Dật Thị được mời dự lễ Khánh Thánh Báo Quốc Từ ngày 16-8-Ất Mùi (dl 1-10-1955), Ông có viết một bài cảm tưởng, đại ý như sau:

"Trước cảnh các tín đồ Cao Ðài nam nữ kéo đến Báo Quốc Từ niệm hương, lễ bái thành kỉnh, tôn sùng anh linh của các bậc tiền nhân, thật làm cho kẻ thân tộc nầy không sao tả xiết nỗi cảm kích tri ân, nó xúc động cả tâm hồn.

Những sự tai nghe mắt thấy đã đưa người xem từ cái mới lạ nầy qua cái mới lạ khác. Khi tôi trở về Sài Gòn, cảm thấy tinh thần rất khoan khoái, tâm trí nhẹ nhàng:

Ðức Phạm Hộ Pháp cho xây dựng Báo Quốc Từ ngay giữa đường, không bên tả, không bên hữu, cũng không ở đầu đường hay cuối đường, có ý nghĩa là công nghiệp của mỗi vị vua vẫn còn dang dở nửa chừng, cần có sự nối tiếp của các thế hệ sau.

Trong dịp trùng tu và làm hàng rào bao quanh Báo Quốc Từ, rồi làm lễ Khánh thành ngày 20-10-Bính Ngọ (dl 1-12-1966), Ngài Lê Bảo Thế có đọc bài diễn văn và thuật lại như sau:

"Người Việt chúng ta từ ngàn xưa đã sẵn chất chứa trong cõi lòng một nguồn tri ân nồng hậu đối với những nhân vật nào, dầu xa dầu gần, bất luận người bổn xứ hay khách ngoại bang, đã chơn thành hy sinh tấm thân trần cấu, giúp hộ cho quốc dân ta, tạo dựng một uy lực hùng cường trong quốc nội hay lập nên một ngôi thứ gì trong vạn chủng.

Tình giao hảo giữa người thi ân và kẻ thọ ân bắt buộc như thế, cho nên, để lưu niệm thành tích của nhiều đấng Tiên Vương trong hiện kim thời đại, Ðức Hộ Pháp xây cất ngôi Báo Quốc Từ nầy thành hột kim cương chói rạng miền Nam Việt Nam, lại đặt vị trí nơi trung tâm Châu Thành Thánh Ðịa, thật là một may duyên hy hữu. . . .

Nhưng vận mạng Việt Thường còn truân chuyên thống khổ, nên sau khi vua Gia Long tức vị thì nước Việt Nam bị Pháp tóm thâu làm thuộc địa. Một lần nữa, dòng châu kia chưa ráo, lệ thảm nọ lại tuôn, quân khí ta lẫy lừng định kế chống ngoại xâm.

Ngặt nỗi sức yếu cô đơn, chư liệt Vương: Hàm Nghi, Thành Thái, Duy Tân, lần lượt bị biếm và đồ lưu hải ngoại, rồi gởi xác nơi xứ lạ quê người. Ðức Kỳ Ngoại Hầu Cường Ðể cũng bôn ba ra khỏi nước, rồi khuất bóng ngàn thu nơi đất khách, song nắm tro được đem về đất nhà.

Chính Ðức Hộ Pháp buổi nọ thân hành vượt đại hải trùng dương qua xứ Phù Tang, thỉnh tro về cho còn di tích công thần nhà Nguyễn, và nơi Chánh điện nầy là bài vị của tứ vị Tiên Ðế đó.

Thương thay! Chí cả của chư Tiền Vương tuy bị chôn lấp trong thất bại, nhưng hồn nước Việt Nam nhờ chí cao cả ấy mà tăng phần hiển hách, giữ mãi còn dân khí bất khuất trước sự bất công và sức mạnh.

Ngộ nghĩnh một điều và cũng là may mắn một dịp bất trùng lai là tôi cùng ông bạn Thời Quân Tiếp Pháp, trong thời kỳ học hỏi riêng với các Ðấng thiêng liêng hồi năm Ất Mùi (1955), Ðức Cao Thượng Phẩm giáng cơ dạy chúng tôi thủ lễ, có ba vị Cựu Hoàng đến.

✦ Ðầu tiên là Việt Nam Ðại Quốc HÀM NGHI:

Cô nhân thiệt cảm đội ơn sâu của Ngự Mã Thiên Quân, quí Thiên Sứ và Hội Thánh. Nhân nhìn lại xã tắc mà đau lòng, tuy trước đã chẳng nên trò, nay vẫn vậy. Thật là tang thương quá đỗi!

Cô nhân xin cảm ơn và xin được phép lui gót.

✦ Kế tiếp là: THÀNH THÁI chi quân:

Xin chào chư Ðại Thiên Phong và Tiểu Thiên mạng.

✦ Ðoạn tới vua DUY TÂN:

Tiểu vị kính chào quí Ðại Ðức, quí Thiên ân.

✦ Sau hết là NGUYỄN CƯỜNG ÐỂ:

Kính mừng chư Chơn Quân và Thiên phong. Cười . .

Xin để lời cám ơn và mừng Bảo Thế Chơn Quân chi đức.

Bốn bài thi giáng cơ của 4 vị Tiên Vương nói trên được dùng làm 4 bài thài hiến lễ cho 4 vị khi cúng tế nơi Báo Quốc Từ.

Mỗi năm tại Báo Quốc Từ, Hội Thánh có thiết lễ cúng tế thường lệ vào năm ngày, kể ra như sau:

• · Ngày 16 tháng Giêng âl: Thượng Nguơn.
• · Ngày 10 tháng 3 âl: Giổ Tổ Hùng Vương.
• · Ngày 16 tháng 7 âl: Trung Nguơn.
• · Ngày 16 tháng 8 âl: Trung Thu.
• · Ngày 16 tháng 10 âl: Hạ Nguơn.

Cũng trong dịp lễ Khánh thành sự trùng tu nầy, Ðức Cao Thượng Sanh ban huấn từ, trích đoạn ra sau đây:

"Vì muốn tôn thờ cái tinh thần vị quốc vong thân đó, nên Ðức Hộ Pháp có sáng kiến xây dựng ngôi Báo Quốc Từ để làm nơi hương hỏa phụng sự các Ðấng Tiền Vương, các bậc anh hùng đã dày công với tổ quốc.

Ðại Ðạo có phận sự bảo tồn quốc túy, giữ cho còn mãi cái hay cái đẹp đó hầu roi truyền cho con cháu đời sau. Lòng ái quốc chơn chánh của Ðức Hộ Pháp đã làm cho toàn Ðạo mãn nguyện. Nay Hội Thánh tiếp tục gìn giữ dấu tích của Ðức Ngài và tô điểm cho nó còn mãi vẻ uy nghiêm.

Ðạo thì dụng từ bi bác ái, cứu khổ nâng nguy. Ðời thì dụng tiết tháo anh hùng, trung can nghĩa khí... Cho nên dù trong cửa Ðạo hay Ðời, những bậc siêu phàm đều có giá trị hiển hách ngang nhau.

Trải thân hữu dụng để phục vụ cho Ðạo và nhơn sanh, hay lấy chí anh phong để phụng sự quốc gia, gìn giữ biên cương lãnh thổ. Khi nợ trần giũ sạch, nhục thể trả lại cho lòng đất thì dầu Ðạo hay Ðời, những linh hồn bất diệt cũng đều được hưởng sự ban thưởng thiêng liêng, qui hồi cựu vị.

Cái gương của Quan Thánh Ðế Quân được phong Phật vị và Ðức Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm được đứng vào hàng Tiên vị, đã chứng cho chúng ta thấy sự cầm quyền thưởng phạt công bình của Ðức Chí Tôn.

Một người thì đem tài bách chiến và khí phách anh hùng để phò vua giúp nước; một người thì dụng văn chương bác lãm để trị quốc an dân. Hai Ðấng ấy chẳng phải vì tu hành mà vì nơi tâm chí quá cao siêu, nên được thủ đắc thiêng liêng vị.

Vậy tôi mong ước cho chư Ðạo hữu nam nữ nên nhận thức được cái ý nghĩa cao quí của Báo Quốc Từ." (Tài liệu của Hồng Ân Nguyễn ngọc Ấn)