ID38794 - Chương : Oán Thiên vưu nhân
dictionary : Cao Đài Tự Điển - Vần O
Tác Giả : Hiền Tài Nguyễn Văn Hồng (1940-2005) Bút hiệu Đức Nguyên
Oán Thiên vưu nhân
Oán Thiên vưu nhân
| 怨天尤人 |
| Oán: Giận, hận. |
| Thiên: Trời. |
| Vưu: trách. |
| Nhân: người. |
| Oán Thiên: giận Trời. |
| Vưu nhân: trách người. |
Trong sách Trung Dung nói về người quân tử, viết rằng: "Thượng bất oán Thiên, hạ bất vưu nhân, cố quân tử cư dị dĩ sĩ mệnh."
Nghĩa là: Trên không oán Trời, dưới không trách người, cho nên người quân tử cứ ở bình dị mà đợi mệnh Trời.
"Người quân tử cứ theo địa vị mình mà ăn ở, không cầu ở ngoài. Ở địa vị giàu sang thì ăn ở theo cách giàu sang; ở địa vị nghèo hèn thì ăn ở theo cách nghèo hèn; ở địa vị mọi rợ thì ăn ở theo nơi mọi rợ; ở vào lúc hoạn nạn thì ăn ở theo cảnh hoạn nạn.
Người quân tử ở vào cảnh nào cũng tự đắc cả: ở địa vị cao thì không khinh khi lấn lướt kẻ dưới; ở địa vị thấp thì không cầu cạnh người trên, chỉ giữ mình được ngay chánh mà thôi,
Không cầu gì ở ngoài thì không phải oán hận; trên không oán Trời, dưới không trách người, cho nên người quân tử cứ bình dị mà đợi mệnh; kẻ tiểu nhân làm sự nguyhiểm để cầu may.
Đức Thánh nói: người bắn cung cũng như người quân tử, bắn mà sái đích thì trở lại xét mình vì sao."
(Trên đây là dịch nghĩa chương thứ 14 sách Trung Dung)
