ID25982 - Chương : Huyền đồng
dictionary : Cao Đài Tự Điển - Vần H
Tác Giả : Hiền Tài Nguyễn Văn Hồng (1940-2005) Bút hiệu Đức Nguyên
Huyền đồng
Huyền đồng
| 玄同 |
| Huyền: Màu đen, sâu kín, mầu nhiệm. |
| Đồng: cùng, hòa hợp vào. |
Huyền đồng là hòa hợp vào cái sâu kín của vũ trụ, tức là hòa hợp vào Đại Hồn của vũ trụ.
Đây là một chủ trương của Lão Tử, nên trong Đạo Đức Kinh, Đức Lão Tử viết:
Ngôn giả bất tri.
Tắc kỳ đoài, bế kỳ môn,
Tỏa kỳ nhuệ, giải kỳ phân,
Hòa kỳ quang, đồng kỳ trần,
Thị vị Huyền đồng.
Nghĩa là:
Người nói không biết.
Chận các lối vào, đóng cửa vô,
Giũa mòn tinh nhuệ, gỡ bỏ rối bời.
Hòa vào ánh sáng, đồng cùng bụi bặm,
Ấy gọi là Huyền đồng.
Sách Trang Tử, chương Trí Bắc Du chép:
Trí đi chơi phương Bắc, tới Huyền Thủy, lên núi Ẩn Phần, gặp Vô Vi Vị. Trí hỏi Vô Vi Vị:
- Tôi xin hỏi ông ba câu:
- Nghĩ làm sao, lo làm sao mà biết được Đạo?
- Dựa vào đâu, làm cách nào mà hiểu được Đạo?
- Theo đâu và đi đường nào mà tìm được Đạo?
Trí hỏi ba câu, Vô Vi Vị không đáp. Không phải không đáp mà không biết đáp ra sao.
Hỏi không được, Trí trở về Bạch Thủy, lên núi Hồ Quyết, gặp Cuồng Khuất. Trí lại đem ba câu hỏi ấy hỏi Cuồng Khuất. Cuồng Khuất đáp: - Ồ! Tôi biết, để tôi nói cho nghe.
Nhưng nói tới đó thì lại ấp úng như vừa định nói đã quên mất mình định nói gì.
Trí không hỏi ai được, bèn quay trở về Đế cung ra mắt Hoàng Đế để hỏi cho ra lẽ. Hoàng Đế đáp:
- Không nghĩ, không lo mới biết Đạo.
- Không dựa vào đâu, không làm gì mới rõ Đạo.
- Không theo đàn, không đi đường nào cả mới được Đạo.
Trí lại hỏi Hoàng Đế: - Tôi và ông biết Đạo chăng? Còn hai người kia không biết Đạo chăng? Ai đúng, ai sai?
- Vô Vi Vị mới thật là đúng. Cuồng Khuất cũng vậy. Chỉ có tôi và Ông là không gần Đạo mà thôi.
Vả chăng, người biết thì không nói, người nói thì không biết. Nên bậc Thánh nhân mới thực hành cách dạy không cần lời. Đạo thì không nhận được, Đức thì không thể hiểu được.
Còn như Nhân Nghĩa (là đạo hữu vi) có thể nhìn thấy được, có thể làm được.
Còn Lễ là chỉ để lừa dối người nên nói: Mất Đạo rồi mới có Đức, mất Đức rồi mới có Nhân, mất Nhân rồi mới có Nghĩa, mất Nghĩa rồi mới có Lễ. Lễ là cái phù hoa của Đạo, là đầu mối của loạn.
Theo Đạo thì phải càng ngày càng giảm, giảm rồi giảm mãi cho đến chỗ VÔ VI, không làm mà không có gì không làm.
Con đường Huyền Đồng của Lão Tử có 3 giai đoạn:
- 1. Tách rời, không còn bị ngoại cảnh chi phối. Đó chính là giai đoạn tẩy tâm, gạn đục khơi trong tâm hồn.
- 2. Xuất thần, chiêm nghiệm được đạo tâm và đạo thể.
- 3. Giai đoạn Huyền Đồng, huyền hóa với Thượng Đế.
Ba giai đoạn Huyền đồng của Lão Tử ở trên giống như: Giới, Định, Huệ, tam học của nhà Phật.
